Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
dit departement betreffende de Amstel
het departement van een Delf
Daarnaast lagen verder het departement van een Schelde en Maas en dit departement met de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een nieuwe rangschikking niet en na een instelling in 1801 aangaande dit Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest verwisselen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden van een Maas.
Na de Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef een opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende de Grondwet met 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden over de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Via minister Aangaande Maanen werden in de grondwetcommissie nog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch dit werden via de rest aangaande een commissie verworpen.[2]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour van Friesland naar Holland, maar ons deel aangaande Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd verder het laatste Hollands Brabant, nederland van Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te verminderen werden Holland bij de grondwetsherziening met 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het wel in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste aangaande Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie over Amsterdam en drong men met op het herstel van een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enig tijd sprake aangaande ons samenvoeging over de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het deze organiseren met een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten door remedie over de Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden door medicament met een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en eerst dit IJ) zodra grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol imp bron en daarnaast het Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, doch betreffende ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en ook niet volkomen vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en verschillende, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel van de web link provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in dit noorden een Kop over Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust van de provincie is grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden met dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel met Kennemerland vormt een IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: dit is het westelijk gebied betreffende dit Noordzeekanaal, met mits middelpunt een haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande het schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven wegens Texel.
Met een oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (heb je ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, omdat hier veel Amsterdammers wonen. Een meeste kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe meer dit lokale dialect over een standaardtaal afwijkt; bovenal het Tessels en het Wierings hebben ons enorm eigen karakter.
Net indien in andere dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake betreffende een teruggang aangaande de dialecten. Zeker bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse nog heel meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt verder uit een dialecten. De dialecten ten noorden van dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten betreffende Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- indien Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers ik heb hierover nagedacht zijn, vallen in een Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen indien Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp betreffende de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
Een ordening aangaande de dialecten boven dit IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat gluiperig betreffende het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nimmer volkomen kunnen verwisselen, zodat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel die theorie heel wat aanhang bezit, is ze door verschillende taalkundigen aangaande een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 1 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht over een besturen van een recreatieschappen voor een ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en onderhoud over zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (een gehele westzijde betreffende web link Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook over Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ernaast bestaan daar in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf dit jaar ingedeeld in imp bron 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort